Mần trầu mọc hoang và phân bố trải dài từ Nam ra Bắc, vì thế mà bạn dễ dàng bắt gặp loại cỏ dại này. Gọi là cỏ nhưng mần trầu lại sở hữu những dược tính không ngờ đến, được sử dụng nhiều trong y học cổ truyền ở nước ta. Trong các thang thuốc nam, chúng luôn có mặt để giúp làm đẹp da, bổ máu, giải độc gan. Không những thế, cỏ mần trầu còn có lợi ích rất lớn trong việc chăm sóc tóc.
Sơ lược cỏ mần trầu và dược tính có sẵn
Cỏ mần trầu có pháp danh khoa học là Eleusine indica (Poaceae), có nguồn từ vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Với khả năng thích nghi cao trong nhiều điều kiện môi trường, mần trầu khá khó bị tiêu diệt triệt để nếu trong vườn nhà bạn có sự xuất hiện của chúng.
Trong y học cổ truyền Việt Nam, cỏ mần trầu được sử dụng để trị bí tiểu, giải nhiệt, nhuận tràng, giải độc gan. Nhiều nghiên cứu cho thấy, loại cây này chứa các chất biến dưỡng thứ cấp như alkaloid, flavonoid, phenol, steroid, tanin, coumarin, saponin… giúp mần trầu có hoạt tính kháng khuẩn, kháng viêm, chống oxy hóa.
Kháng khuẩn
Chiết xuất mần trầu trong dung môi hexan có hoạt tính kháng khuẩn đáng chú ý đối với Staphylococcus aureus (MRSA) và Pseudomonas aeruginosa.
Bảo vệ chức năng gan và thận
Trong dân gian, cỏ mần trầu được sử dụng kết hợp với một bài dược liệu khác để hỗ trợ lợi tiểu. Y học hiện đại cũng đã có một vài nghiên cứu chỉ ra rằng, mần trầu có tác dụng tốt trong việc bảo vệ chức năng gan và thận, hỗ trợ điều trị rối loạn lipid máu, giảm nồng độ cholesterol toàn phần.
Kháng viêm, hạ sốt
Trong một thí nghiệm trên chuột, các nhà khoa học đã phát hiện mần trầu với hoạt chất C-glycosylflavone có tác dụng chống viêm đối với viêm đường thở, chẳng hạn như cúm và viêm phổi. Trong một nghiên cứu khác tại Nam Phi, dịch chiết mần trầu có tác dụng hạ sốt rõ rệt.
Hạ huyết áp
Trong các bài thuốc dân gian, cỏ mần trầu được sử dụng để phòng ngừa cao huyết áp. Chưa có nhiều nghiên cứu về điều này, nhưng đã có nhiều người sử dụng và thấy hiệu quả. Bạn có thể tìm hiểu qua cuốn sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” do giáo sư Đỗ Tất Lợi biên soạn.
Chăm sóc tóc với cỏ mần trầu như thế nào?
Sở hữu nhiều dược tính kể trên, cỏ mần trầu có thể giúp ngăn ngừa rụng tóc, làm chậm quá trình bạc tóc hay kích thích mọc tóc. Hàm lượng flavonoid khá dồi dào giúp có tác dụng ngăn chặn quá trình lão hóa, tăng lưu thông máu lên các vùng da đầu, nang tóc được cung cấp dưỡng chất nuôi dưỡng tóc chắc khỏe và óng mượt. Hơn nữa, beta-sitosterol có trong cỏ mần trầu không chỉ ngăn ngừa rụng tóc, còn có tác dụng giúp tóc mọc nhanh chóng.
Trong dân gian có lưu truyền các phương pháp làm nước gội từ cỏ mần trầu. Bạn có thể tham khảo một số cách bên dưới.
Nấu nước gội từ cỏ mần trầu tươi
Cỏ mần trầu sau khi thu hoạch cần rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn, bùn đất. Bạn đun 200gr mần trầu tươi đã cắt rễ với khoảng 2 lít nước, khi nước sôi thì cho đun nhỏ lửa trong vòng 15 phút. Chắt riêng phần nước dùng để sử dụng.
Đầu tiên, bạn gội sạch đầu với dầu gội sử dụng hằng ngày. Hong khô tóc xong, hãy dùng bông y tế chấm nước cốt cỏ mần trầu lên toàn bộ vùng da đầu và chân tóc. Massage nhẹ nhàng từ trong khoảng 10 phút để các chất có trong nước gội mần trầu thấm sau vào tóc. Nếu có thời gian, bạn có thể làm thêm một lần nữa. Để tóc khô tự nhiên và không cần phải gội lại bằng nước sạch.
Có thể thực hiện việc này đều đặn 3 lần/tuần và trong vòng 1 đến 2 tháng để thấy hiệu quả giảm rụng rõ rệt.
Đun nước gội mần trầu với vỏ bưởi, hương nhu và bồ kết
Thành phần chính của bồ kết là saponin có tác dụng tạo bọt, làm sạch da đầu. Trong khi đó, hương nhu với hàm lượng chất chống oxy hóa cao nên có khả năng kháng khuẩn, bảo vệ chân tóc khỏe mạnh, kích thích lưu thông máu trên da đầu. Vỏ bưởi có hàm lượng tinh dầu cao nên có tác dụng kháng khuẩn, chống viêm làm sạch da đầu và trị gàu rất hiệu quả. Kết hợp các nguyên liệu này lại với nhau sẽ thu được nước gội đầu có tác dụng rất tốt trong việc giảm gãy rụng cho tóc, giảm ngứa da đầu, cung cấp dưỡng chất cho nang tóc, giúp tóc bóng mượt, chắc khỏe và dày hơn.
Bạn chuẩn bị 1 nắm cỏ mần trần đã làm sạch, 1 nắm hương nhu, 5 – 6 trái bồ kết đã nướng thơm và vỏ của một trái bưởi. Cho các nguyên liệu vào nồi đun sôi với nước. Nước sôi vặn nhỏ lửa và nấu tiếp trong vòng 5 phút. Sử dụng phần nước thu được để gội đầu thay thế dầu gội bạn sử dụng hằng ngày.
Lưu ý khi sử dụng cỏ mần trầu
Đối với cỏ mần trầu, bạn cần nên lưu ý một vài điều sau:
- Cỏ mần trầu là loài mọc dại, vì thế bạn cần rửa sạch để loại bỏ bùn đất hay thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật đọng lại trên cây.
- Để mang lại hiệu quả, bạn cần thực hiện đều đặn 2 – 3 lần/tuần và kiên trì áp dụng trong vòng 2 – 3 tháng.
- Khi sử dụng nước gội thảo dược, bạn cần massage nhẹ nhàng da đầu. Hong khô tóc không sử dụng máy sấy để tránh tóc bị xơ rối.
Có thể việc nấu nước gội từ mần trầu sẽ tốn kha khá thời gian của bạn. Hiện nay trên thị trường, có một vài sản phẩm nước gội thiên nhiên được điều chế theo hướng khoa học, như Nước gội thảo dược Giggle, giúp bạn cải thiện tình trạng rụng tóc, nuôi dưỡng tóc chắc khỏe từ gốc mà lại giúp bạn tiết kiệm thời gian.